De Russische leider Vladimir Poetin is met troepen de oostelijke regio’s van Oekraïne binnengevallen. Politieke onrust pakt doorgaans ongunstig uit voor de economie. Wat zijn de mogelijke gevolgen van ‘patatje Poetin’ voor de frituurbranche?
Veel Nederlandse en westerse frietfabrikanten kijken met argusogen naar ‘patatje Poetin’. In Oost-Europa, Rusland en aanpalende landen is en wordt op grote schaal geïnvesteerd in nieuwe frietfabrieken. Het gaat hierbij vooral om productie voor markten in Oost-Europa, Rusland en Azië. Welk effect ‘patatje Poetin’ op termijn zal hebben op deze investeringen, is vooralsnog niet te zeggen.
1. Energieprijzen stijgen door
De hoge energieprijzen zullen voorlopig zeker niet dalen. Rusland is voor West-Europa een belangrijke gasleverancier. Op de zogenaamde termijnmarkten steeg de gasprijs gisteren dadelijk na het nieuws van de inval al met 7 tot 10 procent. De toch al extreem hoge gasprijzen stijgen dus verder. Bovendien speelt de sanctie die Duitsland Poetin oplegt een rol: de bondskanselier van Duitsland gaf gisteren aan de ingebruikname van een nieuwe gaspijp vanuit Rusland stil te leggen.
2. Consument beknibbelt op horeca
Zolang de prijzen voor gas, stroom en autobrandstof stijgen, zullen ook de prijzen van veel andere producten en goederen hoger worden. De energieprijs heeft immers effect op alle voeding en levensmiddelen. Indien de lonen niet voldoende meestijgen, betekent dit dat de consument een lager vrij besteedbaar inkomen heeft. Uit eerdere crises weten we dit: als Nederlanders moeten bezuinigen, beknibbelen ze allereerst op giften voor goede doelen en horeca-uitgaves.
3. Consumentenvertrouwen daalt verder
Het consumentenvertrouwen is een belangrijke graadmeter voor de horeca. Als het vertrouwen van de consument daalt, dalen de bestedingen in de horeca korte tijd later ook bijna altijd. Het consumentenvertrouwen is volgens het CBS inmiddels gedaald naar het op één na diepste punt sinds maart 2013 (economische crisis). Het stond toen op min-41. Deze maand komt het vertrouwen uit op min-30. De ingezette daling is net zo scherp als in de maanden maart-april 2020 tijdens de eerste coronalockdown.
De score van min-30 is een heel verschil met het hoogste punt ooit: plus-36 in januari 2000. Verwacht mag worden dat dit ertoe leidt dat de consument, ondanks de heropening van de horeca, de hand toenemend op de knip zal houden. Tijdens de coronapandemie bereikte het consumentenvertrouwen in mei 2020 een dieptepunt dat vergelijkbaar is met de score van deze maand.
4. Patatje Poetin voor de consument
Door de coronacrisis en de stijgende energieprijzen zien veel horecaondernemers zich al genoodzaakt de consumentenprijzen te verhogen. Sowieso klinkt in de frituurbranche wel vaker het advies richting ondernemers om de marges regelmatig kritisch te bekijken. Maar nu dreigen de energieprijzen door de Oekraïne-crisis nog verder te stijgen. In dat geval is een duurder patatje haast niet meer te vermijden. Wellicht dat de frituurbranche – met z’n alom bekende, droge gevoel voor humor – hier op een ludieke manier op in kan spelen. Zeker tijdens carnaval valt niet uit te sluiten dat het ‘Patatje Poetin’ hier en daar opduikt.
Een aantal frituurondernemers liet eind 2021 al weten de prijzen in de zaak met minimaal 5 tot 10 procent te verhogen. Is dat voldoende? En accepteren klanten een prijsverhoging? In de ene omgeving zal het wat makkelijk gaan dan in de andere. Een voordeel is dat bijna alles duurder wordt voor de consument, dus de frituurzaak zal niet uit de toon vallen
