Nog altijd openen nieuwe ambachtelijke frietzaken hun deuren in de steden van ons land. Het gaat om bedrijven van jonge frietbakkers, vooral twintigers en dertigers. De nieuwkomers onderscheiden zich met hippe namen en een eigentijdse huisstijl. Frituurwereld neemt vijf voorbeelden onder de loep.
‘t Hoekje, het Trefpunt, cafetaria Ans & Jan. Dit type namen is van oudsher populair in de cafetaria, snackbar en frituur.
Met de opkomst, bijna tien jaar geleden, van gespecialiseerde frietzaken van nieuwe generaties verandert met name in de grotere steden het beeld van frituurspeciaalzaken. Zo werden friet met schil en truffelmayonaise de norm en nemen velen hun aardappelen rechtstreeks af van boeren. Momenteel telt ons land 150 tot 200 van dit soort frietspeciaalzaken nieuwe stijl, die vaak heel andere namen dragen dan ’t Hoekje en ’t Trefpunt.
Niet zelden nemen de jonge ondernemers in hun communicatie zelfs nadrukkelijk afstand van reguliere snackbars. Of dat slim is, valt te bezien. Ondernemen is immers: uitgaan van je eigen kracht. Het is bovendien de vraag of het sympathiek overkomt richting potentiële klanten als je met enig dédain spreekt van ‘haute-friture’ en directe collega’s weg zet als verkopers van ‘kleffe hap’.
Een blik op vijf relatief nieuwe frietconcepten.
Friedt: “Handgesneden in puntzakken”
“I am Friedt,” schrijft de jonge Maastrichtse frietzaak op zijn sociale media. Het design van Friedt doet denken aan de ska-mode van de jaren 1980. Zwart-witte blokjes zijn de blikvanger, ook op Friedts puntzakken. De eigennaam Friedt biedt volop mogelijkheden tot creatief gebruik. Niet zelden spreekt Friedt van friedtje in plaats van frietje. Naast friedt zuurvlees, is de friedt zwarte kip de hardloper. Zelf schrijft Friedt: “Verse handgesneden friedt. Friedt heeft friet zoals je het kent van vroeger, vers gesneden, in een papieren frietzak, knapperig en lekker goudbruin gebakken.” De friedt is gemaakt van Agria’s uit Zwanenburg.
Heertje Friet: “Home made fries with love”
Heertje Friet aan de Herengracht in Amsterdam heeft een blikvangend logo met het portret van Nino, een jongentje dat erg van friet houdt. Zijn roesjeskraag is een knipoog naar portretten van kooplieden in de Gouden Eeuw. De voertaal bij Heertje is Engels, “homemade fries with love from Amsterdam” is de slogan. De frikandel wordt omschreven als “a traditional Dutch snack, a sort of minced-meat hot dog”. Snackspert Eke Bosman recenseerde Heertje kortgeleden met instemming in dagblad Het Parool. Wel schreef Bosman: “Het is alleen jammer dat zulke ‘hippe’ zaken echt een stuk duurder zijn dan de sympathieke snackbar bij jou om de hoek.” Of is de traditionele cafetaria misschien juist te goedkoop?
Pommes Valkenburg: “Haute dog art”
Pommes Valkenburg (anno 2017) afficheert zichzelf als ‘hogere frituur’. “Hoogwaardige producten, mooie smaken, het interieur en de productkennis van ons team hebben wij voor u samengevat in de term haute-friture,” aldus de website. Naast een serie kroketten, waaronder een kabeljauw- en een pompoenkroket, heeft Pommes Valkenburg de nodige loaded hotdogs op de kaart onder de noemer ‘haute dog art’. De meest simpele hotdog is The Boring, een bockworst op een knapperig broodje. Van de prijsstelling kan de cafetaria nog iets leren: The Boring kost €6. Verder: een segment kipsnacks en kipgerechten. Bij de rauwkostsalades valt de coleslaw op. Frikandellen en bockworsten staan op de kaart vermeld onder de noemer ‘de bekende weg’. Op de website staat verder vermeld dat Pommes Valkenburg tot 30 november gesloten is. Het toeristenseizoen is in Valkenburg nu echt voorbij.
Frietstudio: illustratieve naam
Frietstudio is het type naam dat illustratief is voor frituren nieuwe stijl. Studio, atelier, huys, huis, boetiek, boutique of zelfs Friet Elite: het zijn dit soort termen die vaak vallen bij frietspeciaalzaken van de nieuwe lichting met het kennelijke doel om een soort van ‘luxe klasse’ te benadrukken. Het Friese concept Frietstudio is/was strak en eigentijds. Het kwam tot stand onder design van het creatieve bureau Junction.
Frietstudio in Leeuwarden was een kort leven beschoren. De moderne, plasticvrije frietspeciaalzaak werd de dupe van de coronacrisis. Twee jaar na de opening, zag Frietstudio zich helaas gedwongen in 2020 zijn deuren te sluiten. Opmerkelijk bij dit bedrijf was het beleid van de gemeente Leeuwarden. Die wilde géén nieuwe snackbars in de binnenstad, maar Frietstudio mocht daarentegen ruim vier jaar geleden wel zijn deuren openen. De overheid meet kennelijk met twee frietmaten.
Frietboutique Ivory: “Geïnspireerd door België”
Restaurant Ivory en Bistro Bar Ivory zijn al een tijd vaste waarden in Nijmegen. Kortgeleden kregen ze gezelschap van Frietboutique Ivory. Het is naar eigen zeggen van ondernemer Tijs Huijbers een luxe snackbar, waar alle snacks zelf ontwikkeld en gemaakt worden, geïnspireerd door de frietzaken van onze zuiderburen. Het betekent ook dat Ivory zijn friet bakt in ossenwit. Friet is hier dus geen vega streetfood, maar nog altijd veel Belgische frituristen zweren nu eenmaal bij ossenwit.
De mayonaise met ‘rokerige kerriesmaak’ ontleent Ivory aan zijn gelijknamige restaurant. De frikandel kent kip, spek, kaas en sjalotjes als ingrediënten. In de eerste weken na de opening waren de risottoschijf en hamburgers favoriet bij de gasten. Andere bijzonderheden zijn de huisgemaakte milkshakes en een loempia met gekonfijte eend. De friet rendang kost €8,50. Leuk: ‘frites van de dag’ tegen een dagprijs die afhankelijk is van de kosten van de ingrediënten.
