Is de kostprijs hoger? Zeker, iets. Maar de koers is onvermijdelijk. Europa wil af van plastic verpakkingen voor eenmalig gebruik. Ja, de SUP ofwel Single Use Plastics wordt de wacht aangezegd. Adieu dus frietbakjes van polystyreen? Nee, want die vallen vooralsnog niet onder het verbod. Maar wel vaarwel plastic rietjes en dekseltjes. Over een paar jaar is het gebeurd. Niet alléén omdat Brussel het wil. “De toekomstige klant wil het óók. De consument eist verandering,” zegt Depa’s Wilco Wieling.
Wieling sprak op het Frituurwereld Event van ProFri. Hij is business unit manager bij Depa. Depa is al meer dan zes decennia dominant vertegenwoordigd in de vaderlandse verpakkingsmarkt. Het bedrijf is onderdeel van de Pacombi Group, een concern dat in heel Europa op verpakkingsgebied een prominente rol speelt. Wieling ging tijdens zijn presentatie vooral in op het imago van plastic. Dat imago brokkelt sneller af dan het gewraakte materiaal zelf.
Sociale media
Wieling: “Over acht jaar bestaat ruim de helft van de bevolking uit millennials en generatie Z. Zij zijn uw klanten van de toekomst; ze hebben een andere kijk op plastic en duurzaamheid. Zij weten immers wat plastic soep is. Kijk naar jongerenfestivals. Daar zie je bij de foodverstrekking nauwelijks plastic meer. Plastic bekers nog wel, maar dat gebruik staat onder enorme druk. De mindset bij deze nieuwe consumenten is totaal anders.” Depa’s manager raadt ondernemers aan poolshoogte te nemen op sociale media. Jongeren die zich tegen plastic keren, roeren zich flink. “Op Instagram wemelt het van de hashtags als #plastic en #refusesingleuse. Op de #nomoreplastics vind je 36 duizend foto’s van plastic verpakkingen, er zijn 557 duizend berichten gepost met #plasticfree.” Wielings advies: “Wacht dus niet tot de Europese regels van kracht worden. Ga nu aan de slag. Vraag je klanten nu of ze wel of geen plastic dekseltje op hun beker willen.”Hetzelfde geldt wat Wieling betreft voor het vele plastic dat nu nog volop wordt gebruikt bij de maaltijdbezorging: het is tijd om hiernaar als ondernemer kritisch te kijken.
Circulaire verpakking
Het Europees parlement wil een koers inzetten richting circulaire verpakkingen. Circulair wil zeggen dat een product na gebruik opnieuw verwerkt kan worden. Om dit te bereiken moeten producenten andersoortige producten maken. Wieling verwijst ten voorbeeld naar een systeem met plastic bierbekers dat Depa inzette tijdens de Vierdaagse van Nijmegen. Feitelijk wordt kritischer gekeken naar de totale levenscyclus van de gebruikte materialen, zodat verdergaande recycling wordt bereikt. Wieling somt op wat dit betekent: “Minder samengestelde plastics, een grotere verantwoordelijkheid voor de producent, meer recyclen, minder afvalverbranding. Het betekent dat sommige producten gewoon verboden zullen worden. Zoals plastic borden en bestek voor eenmalig gebruik, plastic roerstaafjes en plastic rietjes. Bij plastic deksels voor bekers wordt gekeken of de deksels en de bekers geïntegreerd, samengevoegd kunnen worden. Wat onze patatbakjes betreft, wil men een reductie bereiken.” Wieling verwacht dat het verbod op z’n vroegst in 2020 van kracht wordt. Hij verwijst naar partijen die al voorsorteren op dit verbod: “Lidl en Ikea hebben al aangegeven dat ze alle plastic bordjes uit hun schappen gaan verwijderen. Uiterlijk eind 2019.”
Hogere prijs
Het aanbod aan alternatieven voor SUP-verpakkingen groeit zienderogen. Depa heeft onder de naam Biodore een uitgebreid assortiment bakjes, schalen, borden en rietjes van natuurlijk materialen. Zoals karton, palmblad, bamboe en suikerrietbagasse. De plasticvrije toekomst zal een meerprijs met zich meebrengen. Wieling: “Daar draai ik niet omheen. De materialen zullen zeker nooit goedkoper worden dan plastic. De kostprijs ligt zeker hoger.” Wel zal massaproductie van nieuwe verpakkingen een prijsdrukkend effect hebben. Desondanks is Wielings taxatie dat de foodverpakking van de nieuwe generatie iets duurder blijft uitvallen. Deskundigen verwachten dat het verpakkingsaandeel in de prijs van een portie friet hierdoor zal groeien van ruim 3 procent nu naar ruim 4 procent. Afgezien van milieuwinst, kunnen de verpakkingen van de toekomst het totale product extra meerwaarde geven. Vriend en vijand zijn het immers over eens dat een frietje smakelijker oogt op een kartonnen schaaltje met een houten vorkje dan in een wit bakje van polystyreen met een plastic wegwerpvorkje. Deze meerwaarde kán in de prijs tot uitdrukking worden gebracht. Een bezoeker van het Frituurwereld Event maakt als voorbehoud: “Jongere generaties betalen op een festival misschien vier of vijf euro voor een frietje zonder plastic bakje. Maar dat willen ze bij ons in de zaak niet betalen.”
Imago bewaken
Uit de zaal kwamen meer tegenwerpingen. Zo viel te horen: “Dat interesseert ze bij ons in de wijk niet. De klanten willen nog niet eens 10 cent betalen voor een plastic tasje.” Een andere aanwezige merkte op: “Hoe bewust zijn die jonge generaties nou eigenlijk? Ze kopen wel alles bij Action en Primark.” Een ondernemer die al volledig op natuurlijke materialen overstapte: “Ik heb de meerprijs verrekend in de eindprijs. Ik krijg van klanten alleen positieve reacties.” Kanttekeningen zijn er echter best te maken, beaamt Wieling. “Zeker, de plastic soep is maar voor een klein deel aan Europa te wijten. Het Verre Oosten en de VS zijn de grootste veroorzakers.” Het neemt wat hem betreft de noodzaak niet weg. Ten eerste komt de nieuwe wet er nu eenmaal aan. Ten tweede is er de eigen verantwoordelijkheid van de ondernemer. Wieling verwijst naar de introductie van de glasbak. “Dat vonden toen veel mensen onzin. Nu zamelen we 86,4 procent van alle glas in. Iedereen vindt het de gewoonste zaak van de wereld.” Wieling kaatst de bal terug. De cafetariabranche is belangrijk voor een bedrijf als Depa, stelt Wieling. “Het imago van de sector gaat mij aan het hart. Bijvoorbeeld als je kijkt naar de hele discussie over gezondheid. De frituurbranche moet ervoor waken dat het imago niet óók nog geschaad wordt vanwege het vele gebruik van plastic.”
Dit artikel is eerder gepubliceerd in het magazine Frituurwereld nummer 10 – Winter 2018-19