Er zijn flink wat positieve signalen die erop duiden dat het beter gaat met het kleinbedrijf. De problemen door hoge energieprijzen, personeelstekorten en het leveren en verkopen van producten zijn flink afgenomen in het vierde kwartaal. Dat blijkt uit cijfers van de negende Kleinbedrijf Index (KB-Index), een onderzoek van Qredits, ONL en de Hogeschool van Utrecht onder meer dan 1.000 ondernemers in het kleinbedrijf over het vierde kwartaal van 2022.
Bron: ONL
De nettomarges zijn lichtjes toegenomen. En het aantal ondernemers dat zich onder bijstandsniveau kan uitbetalen daalt (van 36% naar 31%). Het weerstandsvermogen van het kleinbedrijf stijgt. Ook daalt het percentage ondernemers dat aangeeft te stoppen van 7,6% naar 5%. Daarnaast verwachten significant meer ondernemers op tijd de rekeningen te kunnen betalen voor Q1 2023.
Veerkrachtig kleinbedrijf
Dat het kleinbedrijf springlevend is en veerkracht toont, bewijst de onverminderd sterke kapitaalbehoefte bij 44% van de ondernemers. Die behoefte is het hoogst bij de technische beroepsbeoefenaren, (detail)handel, horeca en bij ondernemers met personeel. De culturele sector loopt sterk uit de pas in omzet en ondernemersinkomen. De meerderheid heeft een omzet onder de 1.500 euro en verdient onder bijstandsniveau. Maar kan desondanks goed aan de betalingsverplichtingen voldoen. Bedrijven in de B2B-markt (Business-to-business) doen het aanmerkelijk beter dan bedrijven in de B2C-markt (business-to-consumer)
Risico op burn-out
Het is niet overal even zonnig. Slechts 45% van de ondernemers kan normaal rondkomen. Vanaf 2020 vragen de externe gebeurtenissen – zoals corona, de oorlog in de Oekraïne, sterk schommelende energiekosten, hoge inflatie en nu weer minder vertrouwen in het bancaire stelsel – veel van ondernemers. Dat heeft zijn weerslag op hun mentale en fysieke gesteldheid. Eén op de zes ondernemers heeft burn-out klachten. De meest gemelde symptomen zijn voortdurende vermoeidheid, teleurgesteld zijn in mensen en slaapproblemen.
Het hebben van een burn-out heeft een sterke relatie met het niet op tijd kunnen betalen van rekeningen. Voorspellers van een burn-out zijn een verhoogd ziekteverzuim in het bedrijf en/of de Randstad als vestigingslocatie. Vooral het herstellen van de balans in werk/privé activiteiten is de sleutel voor een beter welbevinden, samen met het meer ontspannen in de vrije tijd. Dus niet harder gaan werken, maar slimmer gaan werken.
Aanbevelingen
Hoewel dit onderzoek de veerkracht van het kleinbedrijf laat zien, is er aandacht nodig voor de gezondheidsrisico’s. De eerste aanbeveling is om landelijk meer aandacht te geven aan preventie van burn-out bij ondernemers. Vooral bij bedrijven met een hoog ziekteverzuim en/of als ze gevestigd zijn de Randstad. Vooral slimmer werken is het devies en niet nog meer gaan werken.
Daarnaast blijken nog te veel ondernemers (55%) net aan of niet te kunnen rondkomen. Het is onontkoombaar dat gemeentes vaker proactief het gesprek aan gaan met ondernemers over hun levensvatbaarheid. En tot slot: de financieringsbehoefte is onveranderd hoog. Juist in het kleinbedrijf daalt het aandeel bancaire financiering en is het aan te bevelen aan de overheid om non-bancaire financiers te ondersteunen met garanties én kapitaal (zoals in de UK bij de British Business Bank). Wees alert op de kwaliteit van non-bancaire financiers en waarborg deze middels de erkenning van de Stichting MKB Financiering. Juist nu is bescherming van ondernemers nog belangrijker. Er ontstaat inmiddels er een ongereguleerde markt voor flitskrediet, waarbij rente en kosten op kunnen lopen ver boven de 40%.
Over de Kleinbedrijf Index
Dit is de negende publicatie van de Kleinbedrijf Index, een gezamenlijk initiatief van Qredits, ONL voor ondernemers en het Kenniscentrum Digital Business & Media van de Hogeschool Utrecht. Cultuur+Ondernemen is partner van de Kleinbedrijf Index. Ondernemers zonder personeel en Kleinbedrijf ondernemers vertegenwoordigen 95,5 procent van alle ondernemers in Nederland. Samen zorgen zij voor bijna een kwart van alle bedrijfswinsten en een derde van de werkgelegenheid in Nederland. Als barometer voor deze onderbelichte groep is deze index ontwikkeld, waarvan de uitkomsten vier keer per jaar worden gepubliceerd.
