Welke effecten heeft de oorlog in Oekraïne voor de levering van oliën en vetten? Frituurwereld legt de vraag voor aan Frans Claassen, directeur van MVO, de ketenorganisatie voor oliën en vetten waarbij ongeveer zestig producenten en handelaars aangesloten.
1. Hoeveel produceert Oekraïne?
“Wat veel mensen niet weten, is dat Europa voor 87 procent afhankelijk is van zonnebloem uit Oekraïne. Het land heeft een kwart, misschien een derde van de totale wereldmarkt. De leveringen vallen nu compleet weg. Zonnebloem is na palm en soja de meest gebruikte spijs- en bakolie wereldwijd. De hele wereld is nu op zoek naar alternatieven. Soja, palm en raap zijn nog wel beschikbaar. Misschien kun je zonnebloemzaad uit Argentinië en de VS importeren, maar als dat al lukt, duurt het zes weken voordat de eerste schepen hier zijn.”
2. Is er straks nog zonnebloemolie?
“Het is een kwestie van tijd, dan verdwijnt zonnebloemolie uit de schappen van de supermarkten en groothandels. Maar daarnaast zijn de toepassingen elders ook enorm. Veel friet- en chipsfabrikanten gebruiken zonnebloemolie bij het voorbakken. Maar het zit ook in sauzen, koek, gebak en zelfs soms in zuigelingenvoeding. Nu de hele wereld alternatieven probeert te vinden, gaan de prijzen van alle plantaardige oliën natuurlijk door het dak. Dierlijke vetten als oplossing? Ja, wie weet.”
3. Wat betekent dit voor de producenten?
“Voor de industrie betekent dit natuurlijk niet alleen dat er vervanging moet worden gezocht voor zonnebloemolie, maar ook zouden alle verpakkingen moeten worden aangepast. Immers, de ingrediënten op de etiketten stemmen niet meer overeen met de inhoud. Wij gaan hierover de komende dagen in overleg met de overheid en zullen vragen om versoepeling van de regelgeving op dit gebied.”
4. Is dit een blijvend probleem?
“Natuurlijk hoop ik op de allereerste plaats voor de mensen in Oekraïne dat aan de oorlog snel een einde komt. Maar ook dan zullen we sowieso nog zeker een jaar te maken krijgen met tekorten. Er wordt nu niet geoogst en de komende weken moet het zaaigoed voor het nieuwe seizoen de grond in. Dat gaat onder de huidige omstandigheden natuurlijk niet. Daarbij komt nog dat Oekraïne en Rusland belangrijke producenten zijn van kunstmest. Ook de leveringen hiervan liggen grotendeels stil. Ik ben geen deskundige, maar ook dat zal grote effecten hebben voor de gehele landbouw.”