De aardappel als casus onderzocht in de afschaffing van BTW op groente en fruit.
Het overgrote deel van Nederland eet nog steeds onvoldoende groente en fruit volgens de richtlijnen van de Gezondheidsraad¹. De overheid onderzoekt op dit moment of het mogelijk is de BTW op groente en fruit in 2024 af te schaffen en zoekt naar een juridisch houdbare afbakening. Wat valt onder groente en fruit? De aardappel is één van de discussiepunten.
Uit representatief onderzoek onder Nederlandse consumenten uitgevoerd door Future of Food Institute in opdracht van de Nederlandse Aardappel Organisatie blijkt dat bij de vraag “Beschouw je aardappels als groente of iets anders en waarom?” 55% van de ondervraagden de aardappel als groente beschouwt.
Indeling in de Schijf van Vijf
Nederlandse consumenten werd tevens gevraagd om verschillende producten in te delen in de categorieën van de Schijf van Vijf. Ook bij deze vraag schaart de grootste groep (47%) Nederlanders de aardappel onder de categorie groente en fruit. 36% schaart de aardappel onder brood, graanproducten en maaltijdbasissen zoals rijst en pasta, 11% onder geen categorie en 6% bij de overige categorieën.
Dick Hylkema, directeur van de Nederlandse Aardappel Organisatie
“Heel mooi om te zien dat Nederlanders het belang inzien van het stimuleren van gezonde voeding, en dus ook de aardappel, door de overheid. In Nederland staat de aardappel in de Schijf van Vijf in dezelfde groep als rijst en pasta, maar zowel qua voedingswaarde als qua gebruik zou de aardappel prima passen tussen de groenten. Ook hoort de aardappel in de volksmond bij groente en fruit (AGF), zoals uit het onderzoek blijkt.”
Voedingswaarde centraal
Als onderbouwing voor het beschouwen van de aardappel als groente wordt veelal de voedingswaarde genoemd en de manier van verbouwen. Mensen die de aardappel als iets anders beschouwen, benadrukken dat de aardappel veel zetmeel en koolhydraten bevat, en dat deze vaak juist samen met groente wordt gegeten. De aardappel bevat echter vitaminen en mineralen die in pasta en rijst niet voorkomen. Vooral net geoogste aardappels zijn een goede bron van vitamine C, terwijl deze vitamine niet in pasta of rijst te vinden is. Naast vitamine C, is de aardappel ook een bron van kalium, vezels en B6.
Gezonde en duurzame keuzes stimuleren
Consumenten kregen in het onderzoek verschillende producten te zien, met de vraag van welke producten de overheid de verkoop moet stimuleren. Voor de aardappel geeft 87% dat aan. 67% zegt dat ze het een taak van de overheid vinden om duurzame voedselkeuzes te stimuleren, en 71% vindt datzelfde van gezonde voedselkeuzes. De afbakening specifiek voor het 0% BTW-tarief zou volgens Nederlanders gemaakt moeten worden op basis van hoe gezond een product is (71%), gevolgd door het aandeel groente of fruit (47%), de mate van bewerking (35%), duurzaamheid (35%) en anders (3%).
Internationaal is de aardappel een groente
In veel buitenlandse gerechten heeft de aardappel een plek in maaltijden als groente. Vooral in Zuid-Europa, bijvoorbeeld in een Spaanse tortilla. In Ierland valt deze ook al onder het 0% BTW-tarief en in Duitsland voert men op het moment deze zelfde discussie.
