De frietsector in Nederland en België staat internationaal stevig op de kaart. Samen behoren we tot de absolute wereldtop als het gaat om de productie en export van diepgevroren friet. En ja, ook Amerika smult van onze goudgele staven. Maar de recente Amerikaanse koerswijziging op het gebied van handel – lees: forse importtarieven op Europese producten – kan ook de balans in de wereldwijde frietmarkt flink verstoren. Ook de Europese frietbalans komt daarmee onder druk te staan, met mogelijk merkbare gevolgen voor producenten én afnemers dichter bij huis.
Europese friet in het vizier
De Amerikaanse president heeft in de afgelopen maanden diverse maatregelen doorgevoerd om binnenlandse productie te beschermen. Daaronder vallen ook extra importheffingen op landbouwproducten, waaronder onze friet. De VS importeert jaarlijks tienduizenden tonnen diepgevroren friet uit Europa, met Nederland en België als hofleveranciers. Een verhoogd importtarief maakt onze friet simpelweg duurder op de Amerikaanse markt. Minder aantrekkelijk dus. En als die export stokt of afneemt, dan ontstaat er logischerwijs een ander spanningsveld dichter bij huis.
Druk op de binnenlandse markt
Als Europese producenten minder kwijt kunnen aan de overkant van de oceaan, komt er mogelijk meer aanbod op de Europese markt terecht. Dat zou op papier een drukkend effect kunnen hebben op de prijs, maar de praktijk leert iets anders. Want laten we eerlijk zijn: de frietprijs in Nederland is al twee jaar aan het stijgen, en hard ook. Gemiddeld is de prijs van een doos voorgebakken friet met zo’n 60% omhooggegaan. En een terugkeer naar de oude prijzen? Die lijkt vooralsnog niet in zicht.
Prijspiek wordt nieuw normaal?
De grote frietproducenten hebben in de afgelopen jaren gemerkt dat hun afnemers – van snackbars tot fastfoodketens – bereid zijn om meer te betalen. Inflatie, oorlog in Oekraïne, hoge energieprijzen en krapte op de aardappelmarkt waren de aanjagers. Maar inmiddels is de hogere prijs het nieuwe normaal geworden. Zelfs als exportdruk toeneemt, verwachten insiders niet dat de prijs in de koelcel opeens gaat kelderen.
Voor de Nederlandse frituurprofessional betekent dit: scherp inkopen, goed voorraadbeheer en wellicht vaker onderhandelen met de leverancier. Want ook al komt er mogelijk meer friet beschikbaar op de Europese markt, dat betekent nog niet dat het goedkoper wordt.
Frituurwereld blijft volgen
Of de Amerikaanse tarieven op de lange termijn standhouden is onzeker. Net zo onzeker als de grillen van wereldleiders die plots besluiten waar de aardappel wel of niet mag bakken. Eén ding is zeker: de ontwikkelingen op het wereldtoneel sijpelen uiteindelijk altijd door tot in de frietpan.
Foto: istock
