Hoe is de frika(n)del ontstaan? Het is een uitvinding uit… Dordrecht, zo vertelt snackdeskundige en ‘frikadelloog’ Piet Staat. Hij was op 28 augustus 2022 te gast op Radio1 bij het programma ‘Dijkstra en Evenblij ter plekke’.
Vanuit de kantine van voetbalvereniging Dubbeldam in Dordrecht gingen de radiomakers in op het fenomeen frika(n)del. Ze sneden daarbij het verhaal aan, van de grove frikandel. Dit zou geen Brabantse maar een “zeldzame, Dordtse delicatesse” zijn. Piet Staat, voormalig medewerker van De Vries Vleessnacks uit Dordrecht, ging er op in.
Godfather van de frikandel
In zijn jonge jaren ging Piet als ‘routeverkoper’ langs cafetaria’s en kantines om snacks te verkopen vanuit zijn bestelbus. Een daarvan was de frikandel. De ‘godfather van de frikandel’ was volgens hem geen Brabander maar een Dordtenaar: Gerrit de Vries. In 1954 vond hij de grove frikandel uit. Een snackbarhoudster uit Dordrecht bracht De Vries op het idee hiervoor.
Structuur
Piet Staat liet de grove frikandel in de uitzending proeven aan de presentatoren. Hij legt uit dat de structuur hiervan grover was dan de frikandel die in 1958 in Brabant bij Beckers het levenslicht zag.
Het verhaal van Piet Staat over de herkomst van de frikandel wordt overigens gestaafd door Ubel Zuiderveld, Fastfoodhistoricus en schrijver van het Nationaal Snackhandboek. Hij gaat er eveneens vanuit dat De Vries in Dordrecht de eerste was die met de grove frikandel kwam. Mora en Van Lieshout werden in de jaren 60 ook twee bekende frikandellenmerken.
Weggesaneerd
Na de overname van De Vries Vleessnacks in Dordrecht door Goodlife Foods in Breda is de grove frikandel helaas weggesaneerd, zo stipt Staat in het radio-interview aan. Maar hij laat weten dat er nog een slager in Dordrecht is, die de grove frikandel à la de Vries maakt voor zijn klanten en voor cafetariahouders uit de regio. In Rotterdam zit de bekende scharrelslager Thijs van den Kieboom. Ook zijn grove frikandel staat in het land bij meerdere cafetaria’s op de kaart staat en draagt het predicaat Met Goud Bekroond.
Nationale Smulgids
De adressen van frituurzaken waar je de grove frikandel koopt, zijn trouwens te vinden in de Nationale Smulgids. Goed nieuws: in de volgende editie hiervan staan er nog meer.
