Aardappelspecialist John van der Kroon kan het niet genoeg benadrukken. “Het is de natuur, de natuur en nog eens de natuur! Accepteer dat eens met z’n allen.”
door Ubel Zuiderveld
“Nee, gezellig is het nu niet in de handel. Iedereen zeurt en scheldt maar dat ‘ie wat meer moet betalen. Maar waar hebben we het nou helemaal over? Normaal zit er 25 cent friet in het bakkie, nu misschien 35 cent.”
De prijs van frietaardappelen stijgt zienderogen. Vergeleken met twee jaar geleden is hij al zo’n vier keer over de kop gegaan. “Wat zeg je, 60 euro? Ja, maar daarmee ben je d’r nog helemaal niet. Dat is de prijs van veldgewassen aardappelen. Daar komt nog wel het nodige bij op,” zegt Van der Kroon.
“Zeg maar gerust 70 tot 80 euro”
Veldgewassen betekent: het is de ruwe veldprijs per 100 kilo aardappelen. Maar 100 kilo van het veld is nooit 100 kilo bruikbare frietaardappelen, vertelt Van der Kroon. Ondermaatse aardappelen en het gewicht aan tarra, zoals aanhangende klei, gaan er nog van af. Het transport en het wassen van de aardappelen komen er nog als kosten bij. “Zeg maar gerust 70 tot 80 euro per 100 kilo frietaardappelen,” zegt Van der Kroon.
Nog geen nieuwe aardappelen
Van der Kroon houdt zijn vak graag leuk, maar dat is het nu niet echt. Nee, goede nieuwe aardappelen zijn er nog niet. “De maat is er soms al wel. Maar het zijn nog warme waterballen, droge stof zit er niet in. De nieuwe Agria, die krijg je echt nog niet aan het bakken. Dan kunnen klanten wel mekkeren, maar ik heb de groei niet in de hand. Nieuwe oogst is minstens drie tot vier weken later.”
“Spanjaarden kochten als dolle in”
Als het weer warm blijft, blijft de aardappeloogst op termijn een maand tot zes weken achter. “Ik hoop op af en toe wat regen tussendoor,” zegt de aardappelspecialist uit Zwanenburg. Bijkomend probleem: vanwege stikstofbeleid wil de overheid dat alle aardappelen uiterlijk 1 oktober van het veld zijn. “Ach, dat loopt wel los,” denkt Van der Kroon. “Als dat echt allemaal niet lukt komt er wel een regeling, een ontheffing.”
Inkoop uit het buitenland nekt de binnenlandse aardappelmarkt ook, aldus Van der Kroon. “Al een tijd geleden hebben Fransen en Spanjaarden hier als een gek aardappelen lopen inkopen. Die zagen de bui al hangen. En wat verder écht typisch Nederlands is: wij willen voor ons eten helemaal niks betalen, eten mag hier gewoon nooit wat kosten. Dat zie je in geen enkel ander land zo sterk.” Over prijs gesproken: 16 euro voor een doos van 10 kilo friet is al lang geen uitzondering meer. Verder verhogingen liggen in het verschiet.
