De invoering van de nieuwe Franchisewet heeft vooral bij groothandelsformules geleid tot enorme verschuivingen.
Ondanks de groei van nog vrij jonge grossierconcepten als Eetwinkel en Restaria, verloren de groothandelsformules samen de afgelopen jaren ruim 80 outlets.
Opkomst Bakhuus
Onder anderen Big Snack, Plaza en AnyTyme zagen het aantal aangesloten cafetaria’s dalen. De gemiddelde omvang van de grossiersformules ligt nu tussen de 30 en 48 outlets.
Omdat ook andere zaken een rol speelden, zoals corona- en inflatieleed alsmede nieuwe marktspelers als ‘t Bakhuus, is het lastig precies te duiden hoeveel cafetaria’s afhaakten als gevolg van de nieuwe Franchisewet. De wet betekent echter het einde voor losse cafetariaconcepten onder één logo: onmiskenbaar is dat tientallen ondernemers zijn afgehaakt door de nieuwe franchiseregels.
Verschuivingen nog groter
Feitelijk zijn de verschuivingen bovendien veel groter dan het verlies van circa 80 leden van grossiersformules. Zo bouwden de groothandels van Horesca hun actieformules als One-2-Eat en Fast and Fresh grotendeels reeds af in de aanloop naar de nieuwe wet. Vijf jaar geleden hadden alleen al deze twee merken opgeteld nog circa 70 vestigingen. Om toch binding te houden, werken Horesca-groothandels nu veelal op adviseringsbasis, zo geven ze assortimentsadviezen volgens het zogenaamde Personal Snack Plan (PSP).
Meer transparantie
Op 1 januari 2021 is de wet Franchise ingegaan. De Franchisewet is primair bedoeld om de positie van de franchisenemer te versterken en meer balans te brengen in de verhouding met de eigenaar van het franchisemerk. “Onbehoorlijke handelspraktijken” moeten hiermee worden voorkomen. Bovendien bepaalt de wet dat lossere samenwerkingsverbanden onder één logo, huisstijl en marketingvlag feitelijk beschouwd moeten worden als franchiseformule. Dit soort actieformules diende uiterlijk vorig jaar met deelnemers franchisecontracten af te sluiten.
Mede als uitvloeisel van de nieuwe Franchisewet, is de openbare informatie van de bestaande grossiersformules de afgelopen maanden ontegenzeggelijk transparanter geworden. Online geven formules als Restaria (Bidfood), AnyTyme (Hanos) en Plaza (Sligro) meer openheid van zaken. Het gaat hierbij om informatie als de verplichte afname van 80 procent van de inkoop bij de groothandels.
Bidfood geeft expliciet aan dat de Restaria-dienstverlening géén direct verdienmodel is voor de groothandel. Hetzelfde benadrukt ook Eetwinkel. Wel hebben de nodige groothandels in zijn algemeenheid veelal nieuwe prijsafspraken met aangesloten ondernemers gemaakt. In de loop der jaren waren de inkoopprijzen zeker voor lang niet alle formulevestigingen uniform. Dit werd onder meer veroorzaakt doordat de verschillende vestigingen van groothandels autonoom prijsafspraken maakten met formuleondernemers.
Sligro-formules
Met name Sligro’s formules Plaza en Big Snack lieten de afgelopen vijf jaar een flinke veer. Opgeteld hebben zij 87 outlets minder dan eind 2018, toen de contouren van de nieuwe Franchisewet duidelijk werden. Zoals gezegd: zeker niet alle vertrekkers kunnen op het conto van de nieuwe franchiseregels worden geschreven. Zo ondervond bijvoorbeeld Plaza veel concurrentie van Bidfoods nieuwkomer Restaria.
