Een paar nieuwskoppen. “Veel schade bij cafetaria na brand in schoorsteen.” “Veel rook bij brand in frituur.” “Uitslaande brand bij cafetaria aan het Rozenplein.” “Dertig woningen ontruimd bij cafetariabrand.”
door Ubel Zuiderveld
Elk jaar zijn er enkele tientallen kleine en grotere branden in cafetaria’s, snackbars en frituren. Hoe ben je voorbereid? Wat moet je doen of niet doen als het toch gebeurt?
Precieze cijfers over horecabranden ontbreken. Na een hausse aan rapporten na de rampzalige nieuwjaarsbrand van 2000/2001 bij café ’t Hemeltje in Volendam, lijkt de aandacht geluwd. Op basis van cijfers uit eerdere jaren, kun je het aantal branden in de Nederlandse horeca taxeren op een paar honderd per jaar; grote maar vooral veel kleine (binnen)branden. In enkele tientallen gevallen gaat het om cafetaria’s, snackbars en frituren. De oorzaak blijft vaak onbekend. Bij bekende oorzaken is het aandeel defecte apparatuur (of verkeerd gebruik) groot.
Nachtmerrie
Een uitslaande brand in je bedrijf. Dat hakt er eigenlijk net zo in als een gewapende overval. Het gaat nooit meer uit je systeem. Is de brand zo erg dat het bedrijf langdurig dicht moet of zelfs nieuwbouw noodzakelijk is, dan is dit bijna altijd een proces van één of twee jaar. Staat er dan eindelijk een gloednieuw bedrijf, dan zijn er altijd klanten die een misplaatst geintje maken. “In de brand, uit de brand,” zeggen ze bijvoorbeeld met een knipoog. Vraag het een frituurondernemer die het ooit meemaakte. Om zulke grapjes kunnen ze zelfs jaren later nog niet lachen. Niet zelden keert de brand terug in nachtmerries.
Verzekeraars
Het eerste wat je moet doen na een ernstige brand met veel schade, is in elk geval niet de verzekeraar inschakelen. Dat doe je pas nadat je een onafhankelijk expertisebureau in de arm hebt genomen. Bel niet zomaar een bureau. Laat je adviseren door bekenden, jouw accountant of branchevereniging. Als het goed is, komt de man of vrouw van het expertisebureau snel ter plaatse.
Met hem of haar bekijk je hoe je brandverzekering in elkaar zit en benader je de verzekeraar. Heb je zulke bijstand niet, dan sta je in je eentje tegenover een grote verzekeraar. De eenling tegen de gigant; het wordt vaak een langdurige taaie strijd. Talrijk zijn de verhalen van ondernemers die moegestreden genoegen nemen met een te lage schadeuitkering. Soms word je zelfs meteen met een kluitje het riet ingestuurd.
Nog onlangs meldde een cafetariahouder dat hem kort na een grote brand meteen een papier onder neus werd gedrukt. Met het dwingende verzoek te tekenen. Niet doen, zeker niet in de emotie vlak na een ingrijpende gebeurtenis.
Wat moet je wel doen?
Nee, niemand houdt ervan om polissen en kleine lettertjes goed te lezen. Doe het toch maar een keer, als het even rustig is in de zaak. Maak voor jezelf aantekeningen van belangrijke bepalingen en voorwaarden en bewaar die bij de verzekeringspapieren voor het geval dat… Verder zijn de volgende zaken van belang.
Volg je voorschriften op?
Neem alle mogelijke zaken op het gebied van brandpreventie en alle voorschriften in acht en leg dit vast. Zodat jouw nooit achteraf kan worden verweten dat je nalatig bent. Het gaat hierbij om zaken als deugdelijke brandblussers, een blusdeken voor de bakpotten, vervanging en reiniging van filters in de afzuiginstallatie en het schoonhouden van de rookkanalen. En natuurlijk alle andere eventuele voorwaarden in jouw polissen.
Verzekerd tegen brand
Vroeger heette het meestal brandverzekering – tegenwoordig bieden de verzekeraars die vaak aan als onderdeel van een totaalpakket. Hoe het ook zij, zorg dat je goed tegen brand bent verzekerd. Ben je pandeigenaar, dan moet je net als huizenbezitters de herbouwwaarde verzekeren. Ben je huurder, zorg dan dat jouw huurdersbelang is afgedekt. Dit betekent dat je verzekering zelf aangebrachte verbouwingen en spijkervaste apparatuur in het huurpand dekt.
Laat je regelmatig checken!
Neem een expertisebureau in de arm en laat die eens per twee tot drie jaar een check doen in jouw bedrijf. Zorg dat je een rapport krijgt waarin alle bevindingen staan van het bureau. Belangrijk is dat de expert kijkt of de dagwaarde van jouw bedrijf en het verzekerde bedrag nog overeenstemmen. Je zult maar net een nieuwe ultramoderne bakwand hebben aangeschaft en brand krijgen; dan is het plaatje wezenlijk anders dan bij je oude, afgeschreven ovens.
Bedrijfsschadeverzekering?
Heb je naast een brandverzekering een bedrijfsschadeverzekering? Dat is in geval van calamiteiten misschien wel net zo belangrijk. Als je een bedrijfsschadeverzekering hebt (ook wel verzekering voor bedrijfsstagnatie genoemd), kan dit bij brand een hoop ellende (en misschien een faillissement) voorkomen. Het is via een dergelijke polis mogelijk alle doorlopende kosten te verzekeren. Denk hierbij aan de huur of hypotheek, personele lasten en jouw eigen salaris. Zelfs is het mogelijk gederfde omzet mee te verzekeren. Zo’n bedrijfsschadeverzekering kost je wel ettelijk duizenden euro’s aan premie trouwens. Verzekeren tegen brand en schade: het is iets waarvoor je volop dokt terwijl je hoopt dat je het nooit nodig zult hebben. Gebeurt er toch iets, besef dan dat het in de emotie van het moment moeilijk is zakelijk te blijven. Daarom nogmaals: schakel zo snel mogelijk een deskundige in die je vertrouwt – misschien wel het expertisebureau dat periodiek jouw bedrijf checkt. NB: Vakvereniging ProFri beveelt haar leden het Horeca Verzekeringsarrangement aan van ABN Amro Verzekeringen.
Rechter over brand in afzuigkanaal: vetaanslag = tekortkoming
Naar aanleiding van een brand in een Amsterdams fastfoodbedrijf is door een rechter enkele jaren geleden een voor de branche ongunstige uitspraak gedaan. De verhuurder leed, naast de exploitant, ook schade. Deze eiste vervolgens, naast schadevergoeding tevens ontbinding van de huurovereenkomst. Dit deed de verhuurder wegens wanprestatie door de huurder vanwege “toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de huurovereenkomst”.
De rechter die hierover moest oordelen, benoemde een deskundige die het ontstaan van de brand nader moest onderzoeken. Deze kwam tot de volgende conclusie: “Gelet op het algemene brandbeeld en de gedane waarnemingen wordt het als waarschijnlijk geacht dat deze brand is ontstaan in het verticale deel…. Het enige brandbare in een dergelijk kanaal is de vetaanslag aan de binnenkant. Via deze vetaanslag zal de brand zich naar boven hebben uitgebreid, in aanvang aangezogen door de nog in werking zijnde afzuigmotor en na afschakeling van deze afzuigmotor door de convectiewerking in het kanaal (…).”
Naar het oordeel van de rechter hebben de deskundigen in het rapport afdoende uitgelegd dat het afzuigkanaal an sich niet brandbaar is, zodat daarin enkel brand kan ontstaan als zich daarin voldoende vetaanslag bevindt. Relevant is dat het eerste (bereikbare) deel door de exploitant goed schoon is gehouden. De rest van het afzuigkanaal was echter niet bereikbaar.
Van belang is tevens dat de ruimte ‘casco’ werd gehuurd en dat de exploitant voor de gehele inrichting heeft gezorgd en dus bekend was met het gebruik en de werking ervan. Daarnaast mag volgens de rechter worden verwacht dat een professionele uitbater bekend is met de aan de exploitatie verbonden risico’s – waaronder brandgevaar. Een beperkte bereikbaarheid van het afzuigkanaal komt onder dergelijke omstandigheden dus voor risico en rekening van de exploitant! Aanbeveling: overleg met de installateur van uw gehele afzuigkanaal over hoe deze op regelmatige basis te kunnen laten reinigen. Om brand én het verwijt van nalatigheid te voorkomen.
Dit artikel verscheen eerder in magazine Frituurwereld 3.
