De afhankelijkheid van cafetaria’s, snackbars en andere frituurbedrijven van grote bezorgplatforms groeit al jaren. Sinds 2016 volgt vakvereniging ProFri deze ontwikkeling op de voet, met een waarschuwende vinger richting ondernemers, toezichthouders en politici. De recente overname van Thuisbezorgd.nl door investeringsmaatschappij Prosus maakt die zorgen alleen maar groter. Het is voor ProFri aanleiding om haar inzet voor eerlijke platformvoorwaarden nog verder op te schroeven.
Van groeikans naar afhankelijkheid
Wat begon als een kansrijk extra verkoopkanaal is voor veel frituurondernemers uitgegroeid tot een bijna verplichte route naar de consument. Thuisbezorgd.nl is al jaren het dominante bezorgplatform in Nederland, en biedt frituurbedrijven toegang tot miljoenen potentiële klanten. Maar die toegang is niet gratis: de commissies zijn de afgelopen jaren fors gestegen en overschrijdt soms de grens van 30% per bestelling.
“Vrije keuze” of gedwongen deelname?
Volgens Thuisbezorgd hebben ondernemers “altijd vrije keuze” om wel of niet via het platform te werken. In de praktijk ervaren veel cafetariahouders dat anders. Wie níet zichtbaar is op het platform, verliest direct een groot deel van zijn potentiële omzet. Dat maakt dat ondernemers zich gedwongen voelen om te blijven, ondanks de hoge kosten en beperkte zeggenschap.
ProFri: namens frituurprofessionals op de bres
Vakvereniging ProFri, die opkomt voor de belangen van professionele frituurbedrijven, kaart de situatie al jaren aan bij onder meer de ACM (Autoriteit Consument & Markt) en in Brussel. ProFri wijst op de groeiende afhankelijkheid, de hoge commissies en het gebrek aan transparantie over hoe de zichtbaarheid van bedrijven op platforms wordt bepaald. Via internetconsultaties en directe contacten met beleidsmakers blijft ProFri pleiten voor:
- Duidelijke regels voor eerlijke handelspraktijken.
- Transparantie over algoritmes en platformvoorwaarden.
- Een eerlijke verdeling van klantdata tussen platforms en ondernemers.
- Inspraakmogelijkheden voor ondernemers die afhankelijk zijn van platforms.
Overname door investeringsreus versterkt zorgen
De recente overname van moederbedrijf Just Eat Takeaway (JET), waar Thuisbezorgd.nl onder valt, door Prosus, roept bij ProFri extra vragen op. Prosus is een investeringsreus met een sterke focus op data, marktdominantie en platformoptimalisatie. De vrees is dat ondernemers straks niet alleen afhankelijk zijn van Thuisbezorgd voor hun omzet, maar dat hun klantdata ook gebruikt worden voor commerciële doeleinden waar ze zelf buiten staan.
Supermarkten, dark kitchens en flitsbezorgers
Alsof de afhankelijkheid van platforms nog niet genoeg uitdaging is, verandert ook de bezorgmarkt zelf in rap tempo. Op platforms als Thuisbezorgd verschijnen steeds vaker supermarkten, terwijl dark kitchens via Uber Eats en andere platformen de concurrentie met bestaande cafetaria’s aangaan. Flitsbezorgers als Flink maken eveneens hun entree in de frituurmarkt. Dit alles zorgt voor een nog voller speelveld, waarin de positie van zelfstandige frituurondernemers verder onder druk komt.
Stoppen, slikken of alternatieven zoeken
Enkele ondernemers kiezen er bewust voor om te stoppen met Thuisbezorgd, zo bleek al uit eerdere berichten op Frituurwereld. Zij zetten in op eigen webshops, lokale bezorginitiatieven of stimulering van afhaal in plaats van bezorging. ProFri ondersteunt deze zoektocht naar alternatieven, onder andere via publicaties zoals de 8 tips voor maaltijdbezorging. Ook regionale initiatieven zoals BezorgLand en Homie tonen aan dat collectieve platforms een interessant alternatief kunnen zijn. Echter, doordat de markt gedomineerd word door platforms als Thuisbezorgd, lukt het hen maar niet om tot landelijke dekking te komen.
ProFri blijft strijdbaar
Namens haar achterban blijft ProFri zich inzetten voor eerlijke platformvoorwaarden, zowel nationaal als in Europees verband. De vakvereniging roept ondernemers op om ervaringen en knelpunten actief te blijven melden, zodat ProFri deze kan bundelen en onder de aandacht kan brengen bij toezichthouders en beleidsmakers.
“De bezorgmarkt is in korte tijd uitgegroeid tot een belangrijke pijler onder het verdienmodel van veel frituurondernemers,” zegt de nieuwe ProFri-directeur Ubel Zuiderveld. “Maar die pijler is wankel zolang ondernemers afhankelijk zijn van een paar grote spelers, zonder eerlijke inspraak of controle. ProFri blijft strijden voor eerlijke regels, meer keuzevrijheid en een gelijk speelveld voor alle ondernemers.”
Samen sterker staan
Zuiderveld roept ondernemers op om samen op te trekken in de discussie over de toekomst van fooddelivery. Alleen door krachten te bundelen, alternatieven te verkennen en de stem van frituurprofessionals te laten horen in Den Haag en Brussel, kan er beweging komen in de scheve machtsverhoudingen. Want de frituurbranche verdient een gezonde bezorgmarkt, waarin kwaliteit, klantcontact en eerlijke marges voorop staan.
Foto: archief Nederlands Frituurcentrum
