Waarom zien we in de media vaak een foto van een dik persoon met een frietje als het over obesitas gaat? Volgens foto-expert Hans Aarsman heeft een foto vaak maar één doel, zegt hij op NPO Radio 1. Ondertussen wordt er volgens hem een verkeerd beeld geschept
“Als je het over overgewicht hebt, dan plaats je daar een foto bij van iemand die voor de snackbar staat. Een dik iemand met een zak patat in z’n handen”, zegt theatermaker en fotodetective Hans Aarsman in Spraakmakers op NPO Radio 1. “Dan denk je om te beginnen dat je van patat dik wordt. Dat is niet zo. Je wordt van vet niet dik. Dat is een woordassociatie: vet eten en vet op je lijf. Waar je dik van wordt, is suiker.”
Geen snackbar, maar sportschool
Presentator Roos Abelman van Spraakmakers vraagt zich af waarom er nooit een foto wordt geplaatst van een dik persoon in de sportschool. “Want dat zou prima kunnen, maar ik heb het nooit gezien.” Deze foto’s zijn waarschijnlijk wél te vinden in de beeldbank van het ANP, zegt adjunct-hoofdredacteur en chef foto Karin Hollaar. Veel media maken gebruik van deze beeldbank, waar maar liefst 75 miljoen foto’s op staan.
Hollaar: “Wij denken wel degelijk na over stereotypering. Als persbureau zijn wij geen eindafnemer. Wij publiceren niks, wij bieden aan. En hopelijk een zo’n divers mogelijk beeld van de samenleving. Soms heb je clichés nodig, omdat de afnemer daar om vraagt. Maar we willen daarnaast meer aanbieden.”
Foto’s moeten triggeren
Een dik persoon met een frietje, een gesluierde moslima met boodschappentassen of daklozen die op een bankje slapen; waarom kiezen media vaak voor dit soort beelden? Dat komt omdat foto’s volgens Hans Aarsman meestal een simpele functie hebben: zoveel mogelijk mensen triggeren om een artikel te lezen. “Mensen reageren op foto’s die heel clichématig zijn. Het werkt gewoon.” Hij noemt fotografie een ‘plat’ medium. “Het gaat altijd over hele simpele, symbolische dingen die iedereen begrijpt. Maar ondertussen worden subtiliteiten platgewalst.”
Pro Friet Manifest tegen beeldvorming
Vakvereniging ProFri publiceerde in april 2021 een manifest tegen de eenzijdige beeldvorming van frituurspeciaalzaken in de media en de politiek. Het Pro Friet Manifest is onder andere aangeboden aan de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). ProFri-directeur Frans van Rooij verschijnt regelmatig in de media om de boodschap van de vereniging te verkondigen, zoals bij talkshow Op1.
