Eet jij nog precies zoals je vroeger deed? Ontbijten jouw kinderen nog stevig? Gebruiken ze tussen de middag een uitgebreide lunch? Eten ze met plezier ‘s avonds borden vol aardappelen, groente en vlees? Iedereen ziet het bij zichzelf en om zich heen: het eetpatroon in Nederland verandert. Vooral jongere generaties gaan anders consumeren. Het aantal kleine eetmomenten op de dag neemt toe. Wat betekent dit voor de cafetaria, snackbar en frituur?
door Ubel Zuiderveld | fotografie Shutterstock
Het consumptiepatroon verandert. Naar Amerikaans voorbeeld bewegen we van een traditioneel eetpatroon naar een snackmodel. Drie keer per dag eten wordt zeven keer. Jonge generaties omarmen deze ontwikkeling gretiger dan ouderen. Nederland zit nu gemiddeld op vier eetmomenten dagelijks. Steeds meer horecabedrijven richten zich op alle eetmomenten van de dag. Hoe doe je dat als frituurondernemer? Ja, we eten nu vier keer per dag. Als we dit niet thuis maar buitenshuis doen, is de gang naar een cafetaria of een ander horecabedrijf niet meer noodzakelijk en vanzelfsprekend.
De consument heeft per slot van rekening buitenshuis bij trek veel meer alternatieven dan pakweg twintig jaar geleden. Toen had je alleen de Chinees, de pizzeria en de cafetaria. Nu kan de consument terecht bij tankstations, gemakswinkels zoals AH to go of allerhande nieuwe afhaal- en bezorgadressen. Ook daar, en zelfs bij de gewone supermarkt, kan hij snel een tussendoortje scoren. Dat zullen we vaker gaan doen. Veel jonge stedelingen doen het al. We gaan vaker eten en trouwens ook later. Een maaltijdbezorger zegt: “In de provincie beginnen om vijf uur, half zes de eerste bestellingen binnen te komen. In Amsterdam heb je voor zes uur ’s avonds nog geen bestelling gehad.” Ja, de eetmomenten veranderen.
Elf leesmomenten over eetmomenten:
1. Dagelijks 7 eetmomenten
Het aantal eetmomenten stijgt in Nederland langzaam. Traditioneel waren het er 21 per week. Nu zijn het er al 28 tot 29. Mannen pikken gemiddeld een eetmomentje meer dan vrouwen. Nederlanders hebben dus nu per dag vier eetmomenten. Amerikanen hebben er twee tot drie meer. Als de trend ons niet bedriegt, gaan we in Nederland richting 7 eetmomenten per dag. Tenminste, als we de Amerikanen blijven volgen.
2. Jongeren richting snackmodel
De trend naar meer dagelijkse eetmomenten met vooral tussendoortjes wordt wel het ‘snackmodel’ genoemd. De dagelijkse kilocalorieën zullen we meer spreiden over de dag. Jongere generaties lopen voorop. In de VS wijkt het eetpatroon van de twintigers en begindertigers duidelijk af van oudere generaties. Deskundigen voorspellen dat de hoge calorie-inname tijdens ontbijt, lunch en diner langzaam maar zeker verdwijnt. Ook deze eetmomenten worden snackmomenten.
3. Horeca neemt een voorschot
We zien in Nederland al dat vooral nieuwe horecabedrijven inspelen op de verwachte ontwikkelingen. Nieuw geopende bedrijven tooien zich steeds minder vaak met opschriften als restaurant, café of cafetaria. Deze termen zijn per slot van rekening van oudsher synoniem met vaststaande eetmomenten. Nieuwe horecaformules beseffen dat ze álle eet en drinkmomenten van de dag moeten invullen. Daarom staan op hun gevels opschriften als simpelweg ‘eten & drinken’ of bijvoorbeeld ‘eterij’. Andere bedrijven volstaan gewoon met hun eigennaam – zonder toevoegingen als restaurant, café of cafetaria.
4. Smal en diep
Vrijwel geen nieuw horecabedrijf heeft nog een uitgebreide menukaart met een voor-, hoofd- en nagerecht. Met een ouderwetse menukaart sla je de plank mis. Immers: de klant concentreert zijn calorie-inname minder op de traditionele drie eetmomenten van de dag. Omdat de calorieën zich meer spreiden over de dag, zijn kleine gerechten een must. Steeds meer bedrijven kiezen voor een smal en diep assortiment. Enkele hedendaagse voorbeelden: bier en burgers, wijn en sushi, bier met dim sum, whisky met roast, tappas met rosé, speciaalbier met barbecue.
5. Klein maar fijn
Naast smal en diep, is klein maar fijn de rode draad. Nu de consument zijn calorieën over de dag spreidt zijn kleine gerechten troef. Ze dragen verzamelnamen als happas, tappas, fingerfoods, dim sum, snacks, sharingmeals en proeverijtjes. Ook topchefs halen hun neus niet op voor culinaire kleinoden die de gasten samen delen aan tafel. In elk geval moet de gast op elk moment terecht kunnen voor een goed glas en een klein maar fijn gerechtje. Ideaal is als de gerechtjes zich lenen voor bijna elk moment van de dag.
6. Traditie en traffic
Voor sommige traditionele bedrijven zal het lastig zijn alle momenten van de dag klanten te trekken. Lunchrooms zijn in de beeldvorming gelinkt aan de uren tussen 12 en 14 uur. Cafetaria’s behalen het overgrote deel van hun omzet tussen 17 en 20 uur. McDonald’s en Starbucks zijn twee fastfoodmerken die al op de verandering inspelen. Beide introduceerden subconcepten om slappe eetmomenten op te krikken. Starbucks kwam met Starbucks Evening. De koffiezaak transformeert ‘s avonds naar wijnbar, inclusief bijbehorende atmosfeer en verlichting. McDonald’s maakt in Nederland de laatste jaren flink werk van McCafé, het koffieconcept dat lang geleden in Australië is ontwikkeld.
7. Is het ontbijt iets voor mij?
Tot een paar jaar geleden was ontbijt buitenshuis in Nederland een kleine markt. Eigenlijk beperkte die zich tot hotels, tankstations en McDonald’s. De markt ontwikkelde zich recent pijlsnel. Bij Ikea ontbijten wekelijks tienduizenden mensen. Ook de HEMA, tuincentra en grootstedelijke koffie- concepten serveren ontbijt. Of het iets voor jouw bedrijf is, hangt af van jouw locatie. Veel woon-werkverkeer of kantoren in de buurt? Dan is het zeker het proberen waard om ontbijt te serveren. Wel is het noodzakelijk je te onderscheiden van de prijsvechters in deze markt, die vaak al met een paar euro tevreden zijn.
8. Moet ik weer open tot middernacht?
Vroeger waren veel frituurbedrijven geopend tot elf uur ’s avonds of zelfs middernacht. De afgelopen tien, vijftien jaar nam de omzet in de avonduren sterk af. De concurrentie nam immers toe; denk maar eens aan de langere openingstijden van de supermarkten en de maaltijdbezorgers. Heel veel cafetaria-achtige bedrijven sluiten om acht of negen uur. Langer openblijven heeft alleen zin als er een visie achter zit. Voorbeeld: via Thuisbezorgd bestellen mensen ’s avonds laat nog borrelsnacks. Late night delivery kan dus een mogelijkheid zijn. Een andere optie is jouw zaak zo in te richten dat je ’s avonds door middel van verlichting of decor een andere atmosfeer schept die avondgasten trekt. Zo zijn er lunchrooms in ons land die ’s avonds transformeren naar wijnbar.
9. Een kleintje friet misschien?
Als het aantal eetmomenten toeneemt, neemt de gemiddelde portiegrootte af. Je kunt als consument moeilijk vier keer of vaker per dag een complete maaltijd wegkauwen. Een normale portie friet met saus levert al snel 600 tot 800 kilocalorieën op. Is het misschien iets om friet te serveren als appetizer of amuse? Een extra kleine portie dus met een lekkere saus als smaakvol tussendoortje. Het calorische gehalte van kroketten valt door de bank genomen best mee. Toch is het misschien het overwegen waard om voor echt kleine tussendoortrek kroketjes van 60 gram of minder te overwegen. Een garnalenkroketje of een paar kleine kroketjes bij een drankje misschien?
10. Een elfuurtje en een vieruurtje?
Door de nieuwe manier van consumeren ontstaan er nieuwe eetmomenten. Eetmomenten die al tijden aan belang winnen, zijn het elfuurtje en het vieruurtje. Het elfuurtje is het koffiemoment in de ochtend. Verhage toont hoe je als fastfoodbedrijf het elfuurtje aantrekkelijk kunt maken. Enkele Verhages in de buurt van (wijk)winkelcentra serveren Brusselse wafels bij de koffie. Wafels, het zijn net pizza’s, want je kunt ze per slot van rekening serveren met een keur aan toppings. Wafels passen bovendien gevoelsmatig goed bij de frituurspecialist. Het vieruurtje is een prominent middagmoment. Het is dit eetmoment dat de groeiende populariteit van concepten als high tea, high bier en high coffee verklaart. Thee of koffie met iets lekkers rond vier uur in de middag: ook de HEMA richt zich hier op. Waarom jij niet?
11. Sociale media kunnen helpen
Wat je ook doet met de opkomende eetmomenten, marketing blijft belangrijk. Consumenten weten alleen maar wat je verkoopt, als je het hen vertelt. Het is dus slim om op Facebook, Instagram of Twitter regelmatig te verleiden. “Tien uur, koffietijd. Vandaag hebben wij een heerlijke donut bij de koffie.” Datzelfde kan op elk uur van de dag, dus ook ’s avonds laat. “Lekkere trek bij de film? We hebben vandaag mini-loempia’s en zijn nog tot 23.00 uur geopend.” Ja, het wordt een uitdaging om als frituurbedrijf elk eetmoment van de dag ten volle uit te baten. Om een ondernemer uit de branche te citeren: “Logisch eigenlijk, want de huur van mijn bedrijfspand loopt per slot van rekening ook 24 uur per dag door…..”
Dit artikel verscheen eerder in magazine Frituurwereld 1.
