Ongeveer 1 op elke 100 genuttigde kilocalorieën in ons land, kopen Nederlanders bij snackbars en fastfoodrestaurants. Ondanks dit verwaarloosbare aandeel, doen wethouders en raadsleden verwoede pogingen het fastfoodaanbod te beperken. De wethouder van Ede wil zelfs zeggenschap over het aanbod op het station: hij zou graag friet en döner kebab willen tegenhouden.
door Ubel Zuiderveld, horecaschrijver
Dit zegt wethouder Bram van der Beek, die food in zijn portefeuille heeft, in een interview met dagblad Trouw. Het college van Ede streeft naar bevordering van gezond en duurzaam voedsel voor haar inwoners. Om deze reden kijkt Van der Beek (Christenunie) kritisch naar het stationsaanbod in zijn gemeente. “De winkelruimtes zijn van de NS,” zegt de foodwethouder in Trouw. “Wij kunnen niet bepalen hoe die ruimtes worden gebruikt of welke winkels daarin komen.”
Pleidooi voor voedselvisie
Dat er op het station een Döner Rails Cafetaria komt, is het college van Ede een doorn in het oog. Van de Nederlandse Spoorwegen kreeg de gemeente het aanbod om één van de winkelunits op station Ede-Wageningen zelf in te vullen met een ‘gezonder aanbod’. In Trouw zegt de foodwethouder: “Je zou naast een omgevingsvisie ook een visie voor je voedselomgeving moeten hebben.”
De druk van de wethouder van Ede staat niet op zichzelf. Wethouders her en der in den lande pleiten al langer voor gemeentelijke zeggenschap over de lokale voedselomgeving. Hierbij gaan ze doorgaans voorbij aan het aanbod van supermarkten en/of deliveryfood, maar hebben ze het vizier vooral gericht op Amerikaanse quick service restaurants en snackbars.
Deze gemaksconcepten worden vanwege hun zichtbaarheid feitelijk misbruikt voor symbolische maatregelen. In onderliggende studies van organisaties als RIVM en RVS worden restricties voor dit soort gemaksvoeding aanbevolen. De impact op volksgezondheid en de relatie met overgewicht worden echter niet of nauwelijks met data onderbouwd.
Mac bij voorbaat verbieden
Met name McDonald’s is in gemeenteraden en colleges de laatste maanden veelvuldig het mikpunt, soms gesteund door petities van verontruste inwoners. Vooral in Gelderland, waar vijf nieuwe restaurants zijn gepland, woedt menige discussie. Onder meer in de gemeente Oost-Gelre gaan zelfs stemmen op om via eigen regelgeving de komst van McDonald’s reeds bij voorbaat uit te sluiten. Dit kan echter momenteel wettelijk niet.
In een regionaal dagblad zegt raadslid Paul Wallerbos van Oost-Gelre: “We hebben samen uitgesproken dat dit de gezondste regio van Nederland moet zijn. Daar past een invasie van fastfoodketens niet bij. In de Achterhoek ligt het aantal mensen met overgewicht met 51 procent al boven het landelijk gemiddelde. Vooral onder jongeren neemt het toe.” Ook het Voedingscentrum doet een duit in het zakje in de media. Een woordvoerder zegt: “We vinden dat de opmars van fastfood in de publieke ruimte moet stoppen.”
Landelijk wordt gewerkt aan een wet die gemeenten meer mogelijkheden moet bieden om nieuwe fastfoodzaken tegen te houden. De planning is dat medio volgend jaar het wetsvoorstel ter bespreking in de Tweede Kamer ligt.
Foto: gratis sinaasappelen bij een Rotterdamse cafetaria, archieffoto UZ Media
