De sinds 1 juli verplichte toeslag voor plastichoudende snackverpakkingen komt te vervallen. Een meerderheid van de Tweede Kamer stemde gisteren voor afschaffing van de toeslag. Het woord is nu aan demissionair staatssecretaris Vivianne Heijnen: zij moet besluiten of en wanneer de toeslag verdwijnt.
De algehele verwachting in politiek Den Haag is dat de verplichte toeslag voor snackbarconsumenten per 1 januari zal worden afgeschaft. Helemaal zeker is dit echter nog niet. Soms negeert een kabinet een voorstel dat een kamermeerderheid krijgt. De motie lijkt echter een signaal dat het demissionaire kabinet niet kan negeren.
Fel geageerd door ProFri
Met name vakvereniging ProFri heeft fel geageerd tegen de plastictoeslag. Het is een regeling die in de praktijk veel onduidelijkheid opleverde en leidde tot heftige discussies met klanten aan de toonbank. Over de maatregel was bovendien vooraf nauwelijks enig overleg gevoerd met de betrokken branches, zoals de frituursector.
“Ik verwacht geen controles”
Bovendien was er grote onduidelijkheid over de vraag hoe de maatregel in de praktijk gecontroleerd zou moeten worden. Hiervoor werd de ILT aangewezen, de Inspectie Leefomgeving en Transport. Achter de schermen gaf de ILT het kabinet al vooraf en na de invoering ervan te kennen, dat de plastictoeslag niet uitvoerbaar en handhaafbaar zou zijn. Frans van Rooij van ProFri: “Op basis van wat wij weten verwacht ik niet dat er tót de afschaffing van de plastictoeslag nog door de ILT gecontroleerd gaat worden.”
Per 2024 wèl nieuwe regels
Van Rooij wijst de frituurondernemers wel op een andere maatregel die per 1 januari 2024 van kracht wordt. Wegwerpverpakkingen mogen dan niet meer gebruikt worden voor klanten die ter plekke eten. Cafetariahouders zullen dus per 2024 eten en drinken moeten serveren in herbruikbare alternatieven als de bestelling in de zaak of op het terras wordt genuttigd. Deze maatregel stuit tot op heden op weinig weerstand.
Een motie om álle wegwerpverpakkingen, dus ook van papier en karton, per 2024 te verbieden voor consumptie ter plekke, kreeg gisteren in de Tweede Kamer géén meerderheid. De motie was ingediend door de Partij voor de Dieren. Die is van oordeel dat “een uitzondering voor papieren wegwerpverpakkingen zorgt voor het in stand houden van een wegwerpeconomie”.
“Plastictaks is een pesttaks”
De motie om de plastictoeslag zo snel mogelijk weer te schrappen, werd ingediend door SP-kamerlid Jimmy Dijk. Zijn motivatie: “Dit idee, aan een tekentafel bedacht als manier om mensen minder plastic te laten gebruiken, betekent in de praktijk vooral dat consumenten nóg meer geld kwijt zijn in deze dure tijden. De SP gelooft niet in het belasten van consumenten voor een schoon klimaat, maar in het aanpakken van de producenten.” Dijk noemde de plastictaks een pesttaks. Overigens is het officieel helemaal geen belastingmaatregel en dus ook geen taks.
Ook VVD stemt voor motie
De motie van de SP om de toeslag af te schaffen kreeg steun van onder meer Bij1 en Denk. Maar ook partijen ter rechter zijde stemden in met het SP-voorstel. Dit deed ook de VVD. In deze partij bestaat hierover echter onenigheid. Zo pleitte VVD-bewindsvrouw Micky Adriaansens van economische zaken in de media vóór het handhaven van de plastictoeslag. Adriaansens meent dat er wel degelijk voldoende alternatieven voor plastic verpakkingen beschikbaar zijn.
